Nhiều người chăn nuôi khi mới bước vào nghề đều rất băn khoăn nên làm lịch tiêm phòng vaccine cho heo như thế nào? Lên mạng tìm thì cũng có đầy ra các lịch tiêm phòng, nhưng gần như không một ai nhắc đến việc nên chọn vaccine sống hay vaccine chết? Chọn vaccine của công ty nào? Chủng nào là phù hợp? Tưởng chừng đơn giản nhưng thật sự việc lựa chọn vaccine cho trại, không chỉ trên heo, mà tất cả các loài vật nuôi tập trung khác như gà, vịt, bò, dê…đều cực kì quan trọng và rất khó lựa chọn. Tại đây mình xin lấy con heo ra làm ví dụ, vì mình rành con này hơn :D.

Trước hết, chúng ta cần hiểu sơ qua về khái niệm dịch tễ Trại Âm tính (-)Trại Dương tính (+) qua bảng sau, dùng chung cho tất cả các bệnh:

Ví dụDịch tễĐàn sinh sảnĐàn heo thịt
Trại 1Âm tính(-) Virus(-) Virus
Trại 2Ổn định(+) Virus(+) Virus
Không hoạt động(-) Triệu chứng lâm sàng(-) Triệu chứng lâm sàng
Trại 3Ổn định(+) Virus(+) Virus
Hoạt động(-) Triệu chứng lâm sàng(+) Triệu chứng lâm sàng
Trại 4Không ổn định(+) Virus(+) Virus
(+) Triệu chứng lâm sàng(+) Triệu chứng lâm sàng

Chú thích:

(-): Âm tính, hoặc nghĩa là “Không”

(+): Dương tính, hoặc nghĩa là “Có”

Ở trại số 1 là trại Âm tính, để đạt được điều này thì địa điểm xây trại phải cách ly hoàn toàn với khu dân cư, không có người ở, xung quanh trong bán kính 10km không có trang trại chăn nuôi tập trung bất cứ con gì khác, quy trình kiểm soát mầm bệnh gắt gao để đảm bảo không có mầm bệnh xâm nhập và đặc biệt không được phép dùng vaccine sống để tiêm cho đàn vật nuôi. Đây cũng chính là rào cản mà các trại heo tại Việt Nam bị vướn vào, khó để đạt điều kiện xuất khẩu sang nước khác do chúng ta không có khu vực cách ly chăn nuôi, toàn nuôi gần chỗ có người ở.

Trại số 2 là trại Dương tính không hoạt động, tức là có Virus tồn tại trong cả đàn nái và đàn thịt, nhưng do được chăm sóc tốt, điều kiện, môi trường chăn nuôi thoải mái, phù hợp với vật nuôi nên không có triệu chứng lâm sàng. Nguyên nhân có Virus tồn tại trong đàn chủ yếu là do tiêm phòng vaccine hoặc đã từng bị phơi nhiễm với bệnh.

Trại số 3 là trại Dương tính hoạt động, tức là tuy có Virus tồn tại, nhưng đàn nái thì không sao, trên đàn thịt thì có triệu chứng bệnh ở một số con hoặc một vài bầy, có thể do điều kiện chăm sóc kém, môi trường ẩm ướt, vaccine không hiệu quả hoặc sai chủng.

Trại số 4 là trại Dương tính không ổn định, khả năng rất cao là trại chưa từng làm vaccine hoặc điều kiện chăm sóc cực kì kém, không tuân thủ việc vệ sinh sát trùng nên dẫn đến virus gây bệnh hoành hành.

Mặc dù đã tiêm phòng nhưng heo vẫn mắc bệnh tai xanh

Hầu hết dịch tễ các trại chăn nuôi tại Việt Nam thuộc trại số 2 và 3, vì theo quy định tại nước ta thì có rất nhiều bệnh bắt buộc phải tiêm phòng

bao gồm:

a) Bệnh Lở mồm long móng;

b) Bệnh Dịch tả heo;

c) Bệnh Nhiệt thán;

d) Bệnh Tụ huyết trùng trâu bò, heo;

e) Bệnh Dại;

f) Bệnh Newcastle;

g) Bệnh Dịch tả vịt.

Do đó, dù bạn mới lập trại, chưa từng phơi nhiễm với bất cứ bệnh gì nhưng nếu không tiêm phòng thì khả năng mắc phải bệnh rất cao, do xung quanh nơi trại của mình đều dương tính với virus, thậm chí là ngay cả con giống của mình lúc bắt về nó đã dương tính sẵn với virus do được tiêm phòng từ trại giống trước đó và đặc biệt với trại âm tính, một khi đã bị virus xâm nhập thì khả năng bùng dịch rất dữ dội, thiệt hại cực lớn. Nhưng có một vấn đề xảy ra ở đây, liệu có cần thiết phải tiêm phòng tất cả các bệnh mà trên thị trường có vaccine? Giá vaccine tùy công ty có thể chênh lệch nhau rất lớn. Các bạn có thể xem bảng sau để so giá cách tiêm phòng vaccine trên heo từ theo mẹ đến cai sữa, một bảng mình để loại vaccine giá rẻ nhất, một bảng mình để loại giá cao nhất. Thật sự chênh lệch rất lớn (tất nhiên chỉ có giá trị tham khảo).

Ngày tuổiTên VaccineGiá thànhTên VaccineGiá thành
1-5 NgàyMycoplasma1One (Zoetis)30000Circo54000
14 NgàyCirco (Boehringer)54000Mycoplasma (Zoetis)16000
21 NgàyCoglapest (Ceva)6000Pestiffa (Merial)4000
28 NgàyPRRS (Boehringer)54000PRRS (Hanvet)17000
35 NgàyAftopor (Merial)14000Aftopor (Merial)14000
42 NgàyAD (Zoetis)14000AD (Virbac)12000
60 Ngày (tùy chọn)Donoban (Virbac)27000APP (Zoetis)20000
Tổng tiền199000137000
Vaccine PRRS đắt giá nhất hiện nay

Rõ ràng các bạn có thể thấy giá có sự chêch lệch nhau rất lớn (~1,5 lần) và mình chỉ mới đưa ra lịch tiêm 1 lần, không có lần nhắc lại mũi 2. Vậy nên xài theo bảng nào? Chọn bảng giá cao nhất cho chất lượng tốt nhất hay bảng rẻ nhất để tiết kiệm chi phí?

Câu trả lời là tùy vào điều kiện dịch tễ (Câu này đặc biệt quan trọng, hầu như trong nhãn vaccine của bất cứ công ty nào cũng có để, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ). Như bảng dịch tễ mình vừa nêu, ví dụ như ngoài các bệnh bắt buộc tiêm phòng, nếu trại của bạn chưa từng mắc các bệnh như đóng dấu, lepto, brucella… thì tốt nhất không nên đem vaccine sống về tiêm (xem giải thích các loại vaccine tại link này), như vậy sẽ tạo tiền đề cho sự bùng phát dịch sau này tại trại hoặc cả khu vực. Hai bệnh hoành hành và nhiều type đau đầu nhất là Tai xanh (PRRS) và Lở mồm long móng (FMD). Các bạn có thể xem bảng sau:

BệnhCác Type hoặc Chủng gây bệnhVaccine phòng
Lở mồm long móng (FMD) O, A, C, S.A.T–1, S.A.T- 2, S.A.T- 3, ASIA-1. Hiện nay ở nước ta có 2 type gây bệnh là A, O.Aftopor (Type O)
Tai xanh (PRRS)Bắc Mỹ, Trung Quốc, Châu Âu và các phân nhánh khácBoehringer (Bắc Mỹ), Zoetis (Bắc Mỹ), JXA1-R (Trung Quốc), Hanvet (Hanvet1.VN)

Xem thêm: Bệnh tai xanh trên heo

Mình cũng từng vấp phải một sai lầm là dùng vaccine tai xanh chủng Bắc Mỹ để tiêm phòng cho heo nái, còn heo thịt thì lại dùng chủng Trung Quốc để tiêm phòng, hậu quả là hàng loạt các con heo thịt bị bùng phát dịch tai xanh chủng Bắc Mỹ :(. Do đó, qua bài viết này, mình muốn nhắc nhở các bạn mới lập trại tránh vấp phải sai lầm của mình khi thực hiện lịch tiêm phòng như sau:

  1. Hỏi kĩ chủ trước của vật nuôi đã tiêm những loại vaccine gì? Nhãn hiệu?
  2. Tìm hiểu xung quanh khu vực mình chuẩn bị nuôi hoặc đang chăn nuôi đang có những dịch bệnh gì? Họ có từng tiêm phòng vaccine gì chưa?
  3. Không tiêm vaccine sống những bệnh mà ở địa phương hoặc ở khu vực mình nuôi chưa từng xuất hiện.
  4. Theo dõi thông tin dịch bệnh tại địa phương thường xuyên.
  5. Mua vaccine tại những cửa hàng uy tín và của những công ty uy tín. (Có những cửa hàng bảo quản vaccine không đủ nhiệt độ, rất nguy hiểm cho người mua về).

Hội chăn nuôi Trà Vinh team

Fanpage: https://www.facebook.com/hoichannuoitravinh/

 

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *